اگر شما هم جزء علاقه‌مندان به حوزه خودرو و سیستم‌های داخلی آن‌ها هستید، احتمالا تا به حال دو کلمه بای‌توربو ( Bi Turbo ) و توئین توربو ( Twin Turbo ) را شنیده‌اید یا در مقاله‌ای دیگر به آن برخوردید. هر دو کلمه به معنی پیشرانه‌ای با دو توربوشارژر است؛ اما قطعا تفاوت‌هایی در این میان وجود دارد که در این مقاله قصد داریم آن‌ها را با هم بررسی کنیم.
اولین تفاوتی که باید از آگاهی داشته باشید، این است که در سیستم‌های توئین توربو، پیشرانه مورد نظر از دو توربوشارژر یکسان استفاده می‌کند؛ اما در موتور‌های بای‌توربو اینگونه نیست و پیشرانه خودرو از دو توربوشارژر متفاوت استفاده می‌کند. در واقع این موضوع اولین و مهم‌ترین تفاوت بین سیستم‌های توئین توربو و بای‌توربو می‌باشد.
در موتور‌های بای‌توربو از یک توربوشارژر کوچک به همراه یک توربوشارژر بزرگ استفاده می‌شود. توربوشارژر کوچک استفاده شده در سیستم‌های بای‌توربو، زمانی که دور موتور خودرو پایین است و گازهای اگزوز هنوز از فشار زیادی برخوردار نیستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل آنکه توربوشارژر کوچک دارای توربین کوچک‌تری است، زمانی که فشار گاز پایین باشد هم فعال می‌شود و به سرعت حرکت دورانی خود را آغاز کرده و حجم نسبتا بالایی از هوا را به داخل پیشرانه اتومبیل تزریق می‌کند. نحوه فعالیت سیستم بای‌توربو به همین‌جا ختم نمی‌شود و زمانی که دور موتور خودرو پیشرانه بالا می‌رود و فشار گاز خروجی افزایش میابد، توربوشارژر بزرگ‌تر وارد عمل می‌شود. زمانی که توربوشارژر بزرگ‌تر بر روی مدار قرار می‌گیرد، هوای تزریق شده به داخل پیشرانه باز هم افزایش می‌یابد و احتراق‌ها با سرعت و حجم بیشتری در داخل سیلندر‌ها صورت می‌گیرند.
اما وضعیت متفاوتی در سیستم‌های توئین توربو مشاهده می‌کنیم. همانطور که گفتیم در موتور‌های مجهز به توئین توربو از دو توربوشارژر یکسان استفاده شده است. در این سیستم هر دو توربوشارژر باهم فعالیت می‌کنند. در موتور‌های توئین توربو معمولا توربوشارژر‌ها دارای توربین‌های بزرگی هستند و فقط زمانی فعال می‌شوند که دور موتور خودرو بالا رود و فشار گازهای خروجی به حد بالایی برسد. این سیستم معمولا بر روی پیشرانه‌های V شکل استفاده می‌شود و هر توربوشارژر وظیفه انتقال هوا به یک ردیف از سیلندر‌ها را دارد.
البته در تاریخ صنعت خودروسازی بسیار پیش آمده است که خودروسازان این دو سیستم را با هم اشتباه گرفتند. از همین رو پیشنهاد می‌کنیم قبل از استفاده از نام‌های بای‌توربو یا توئین توربو، پیشرانه اتومبیل مورد نظرتان را به خوبی بررسی کنید.
تفاوت عملکرد توئین توربو و بای‌توربو
همانطور که گفتیم معمولا موتور‌های مجهز به توئین توربو از دو توربوشارژر بزرگ بهره می‌برند که همین موضوع باعث بوجود آمدن تاخیر در عملکرد این سیستم می‌شود. به زبان ساده‌تر برای فعال شدن توربوشارژر‌های بزرگ باید دور موتور بیش از حد اولیه افزایش یابد تا میزان فشار گاز خروجی بالا رود؛ از همین رو پیشرانه خودرو‌های مجهز به این سیستم، قادر نخواهند بود از همان ابتدا از قدرت تزریق هوای توربوشارژر‌ها استفاده کنند؛ همچنین در زمانی که دور موتور خودرو حالت پایدار به خود بگیرد، امکان دارد فشار هوای خروجی منتقل شده به توربین‌ها کاهش یابد. اما در سیستم‌های بای‌توربو از همان ابتدا و زمانی که حتی دور موتور پایین باشد، توربین‌ها در حال حرکت هستند و هوای اضافه به داخل سیلندر‌ها تزریق می‌شود. از همین رو می‌توانیم بگوییم در سیستم بای‌توربو تاخیر در عملکرد توربوشارژر‌ها تقریبا از بین رفته است. اما یادمان نرود در حالت یکسان این توئین توربو‌ها هستند که قادرند حجم بیشتری از هوا را به داخل پیشرانه انتقال دهند.